lunes, 31 de diciembre de 2012
2012
Si tuviera que valorar el año, utilizaría el símil de la temporada del Athletic. Empezó con muchas ilusiones y muchos logros, pero ha acabado un poco justo. Aun así, he vuelto a la ciudad de donde salí el año anterior y creo que he mejorado desde aquel entonces. Sigo sin resolver la contradicción principal, pero todo no se puede. De hecho, este año creo que es de esos que ayudan a hacerse a uno mismo. Quizás de puertas afuera no se entienda, pero hacia dentro sí. Me lo debía.
Este año toca ser escueto. Hay cosas que he ganado, pero también otras que he perdido. Ha habido sustos grandes, pero también alegrías y lo que más importa: seguimos casi todos los de siempre (aunque algunos estén físicamente más lejos, que no de corazón). Eso es lo bonito, a pesar de los pesares, porque este año ha sido de los de transición; de los que hace a uno conocerse mejor a sí mismo y saber valorarse. Por eso, hoy volveremos a celebrar de nuevo una nochevieja juntos, brindando porque el año que viene sea mejor y lo disfrutemos los unos al lado de los otros. Quizás no acabemos con la crisis, pero la sonrisa no nos la pueden robar.
Urte barri on danori, feliz año nuevo
---------------------------------------------------
Una película: El hombre que mató a Liberty Valance
Una canción: Call me maybe
Un libro: La Peste (Albert Camus)
Un disco: Supernoba (Kerobia)
Un mes: Agosto
Afición: Leer
Un concierto: Su Ta Gar en fiestas de Markina
Una frase: "Zain zure zain"
sábado, 22 de septiembre de 2012
Tiempos de reflexión y tiempos de formulación
Dicen que "uno no deja a la poesía"; sino que "la poesía te abandona". Así lo remarcaba Xabier Lete en una de sus reflexiones que Inaxio Mujika Iraola ha transcrito en el libro (Auto)Biografia bat. A mí también parece que me ha dejado la inspiración. Por eso hace tiempo que no he escrito en este blog. No se me ocurre nada remarcable que pueda publicar. De hecho, siento que todas mis reflexiones se evaporan cuando intento pasarlas a un papel. Qué cosas.
Esta situación me ha llevado a darme cuenta de un factor que quizás suela pasar desapercibido: la diferencia entre el tiempo de reflexión y el tiempo de formulación. Para escribir hay que tener de qué hacerlo. Hay que tener un tema y argumentos que lo sostengan. Esto es lo que llamo "el periodo de reflexión". Es ese momento en el que las ideas son institivias y cualquier tipo de explicación parece desorganizada y te quedas con la sensación de "yo me entiendo; sé lo que digo".
Esta indefinición te hace sentirte impotente. Percibes que lo que en tu cabeza está claro no sabes transmitirlo a los demás. Por eso, es importante considerar el periodo de formulación y ser paciente. Lo que digo es tan obvio que parezco estúpido o vanidoso, pero muchas veces se nos pasa por alto que hace falta un tiempo para madurar las ideas y amoldarlas a nuestra forma de expresarnos. Resulta obvio, pero a mí me ha costado bastante llegar a esta conclusión. Estoy seguro de que no soy el único.
Quizás porque intentamos vivir tan rápido se nos olvida que para convencer hay que saber organizar el discurso para que le llegue da la manera más clara y concisa a cualquiera que sea la audiencia. Es muy importante saber a quién te diriges y cómo hacerlo, sobre todo si detrás hay un objetivo mayor. La forma es la mayor parte del mensaje y tiene que ser acorde con el fondo. Eso sí, dejando una pequeña oquedad para los matices que, bien leídos entre líneas, pueden ser determinantes.
Con esta pequeña reflexión rompo el silencio que se ha adueñado de mi blog desde hace un par de meses. Puede que en un tiempo mire con vergüenza ajena este artículo que leído en cierto parece vanidoso. Admito que como humano tengo un punto de ego que se hincha con este tipo de pequeños "descubrimientos". No todo en la vida tienen que ser tinieblas y fustigamientos, a veces hay que dejar otra pequeña oquedad para el orgullo propio y las pequeñas victorias, "pasajeras" según el mismo Lete.
jueves, 21 de junio de 2012
Carta abierta a Nerea Llanos
martes, 12 de junio de 2012
Umeak, komunistekin kontuz!
domingo, 3 de junio de 2012
Nadie dijo que fuera a ser fácil, Martín
domingo, 20 de mayo de 2012
Hurbilak zaizkigun gazi-gozoak (eta III)
sábado, 7 de abril de 2012
Hurbilak zaizkigun gazi-gozoak (II)
Zwei Frauen
Dena den, istorioa aurrera doan neurrian, eskarmentu handiagoa hartzen du pertsonaiak. Maitale bezela, azken atalean (“Zwei Frauen”), bi neskekin ateratzen da aldi berean. Ez da kasualidadea, pertsonaiak hausnarketa sakonaren ondorioz egindako hautua baizik. Izan ere, bera behar horretaz jabetzen da eta bi emakumekin (Nadia eta Karla) aldi berean egon nahi duela badaki. Bere bizitzaren gabeziei falta zaizkien osagarriak beteko balituzte bezala. Oso argi dio pertsonaiak, gainera, “bitan egon nintzen ezkonduta […] , itolarria eragiten dit, […] gerora deskubritu nuen bi emakumerekin […] oreka lortzen nuela” (160 o).
Idazle gisa ere garapen berdina jasaten du pertsonaiak. Azken atal honetan, Zwei Frauen eleberria amaitzen du, beraz, nolabaiteko aldaketa atzematen da pertsonaian. Oraingoan bai da lan bat burutzeko gai. Halere, amodioarekin gertatzen zaion heinean, ez da egoera borobiltzeko kapaza eta adituek eleberria Max Fritschena dela uste dutenean, berak ez du berea dela aitortu nahi. Horren ondorioz, Nadia haserre dago eta “koldarra dela” (151 o) aurpegiratzen dio. Pertsonaiak bere burua “gutxiesten duela” uste du Nadiak.
Azken kalakaldi honetan ere imitazioa eta orjinalaren arteko harremana dauka hizpide idazleak. Hasteko, eleberri baten idazlea izateko lana “bere kabuz izarniatzen den puntu bat” izateari deritzo. Hori dela eta, baliteke Zwei Frauen-en “aitatasuna” aldarrikatu gura ez izatea, “maixuaren ordainean” (150 o) egiten duela argudiatuz. Fritsch erreferentea dauka beti idazleak, gainera, eleberriak Fritsch-en eskutik “ibilbidea errazagoa” izango duelakoan dago. Dena den, notario baten aurrean eleberria eta bere itzulpena erregistratzea erabakitzen du, bada ezbada ere. Azkenean, berea dela aitortzen diote.
(...)
domingo, 1 de abril de 2012
Yo, ciudadano del mundo
lunes, 26 de marzo de 2012
Hurbilak zaizkigun gazi-gozoak (I)
“Idazten dugunean gure nitasunari mugak zabaltzen dizkiogu, eta gauza bera egiten dugu maitemintzen garenean”
George Orwellek asmatutako Winston Smith pertsonaiak “liburu onenak, berez badakizun zera hori esaten dutenak izaten dira” (“The Best books are those that tell you what you know already”; 1984; 208. orrialdean) antzeman zuen Emile Goldstein-en liburu debekatua irakurtzen hasi zen unetik. Niri ere horixe bera gertatu izan zait Joxean Agirre-ren Zwei Frauen eleberriarekin. Oso liburu hurbila da, gainera, nahiko era sinplean idatzita. Izan ere, amodioari buruz egiten dituen hausnarketek nire inguruan entzundakoen antza handia daukate, hitz eta guzti. Maitasun deritzon sentimendu konplexu hori, sinplifikatu egiten du idazleak.
Lau zatitan banatuta, Agirreren lanak, alde batetik, berak bizitako amodioaren gazi-gozoak kontatzen ditu, eta bestetik, imitazioa eta originalaren arteko erlazioeri buruz hausnarketa sakona sustatzen du, idazlearen rola argitu nahian (“Dagoeneko ez dago horrialde zuririk. Gure aurretik idatzitakoaren gainean idazten dugu”). Dikotomia hori lotzeko, kontakizun bakoitzean protagonista bera ere “mitozalea” dela aitortzen digu narradoreak. Batzuetan, Dostoievskik (Anna Grigorieva) bezala neska bat urreratzeko izkiriatzen du (“Gizonak gizonago egiten dituena”) eta bestetan, adarrak jarri zizkion neskari igorri nahi zion gutuna eleberria bihurtuz (“Idazteko etxea atontzen”) Robert Walserrek bezala.
Idazle eta maitale bezala duen bilakaera
Lau istorio hauen artean, pertsonaiari bilakaera sakona atzematen zaio. Gaztetan, ez daki zer egin behar duen neska bat liluratzeko “Emakumeei beste tankera bateko gizonezkoak gustatuko zitzaizkiela erabaki nuen”, (38 o). “Zahartzaroaren atarikoa den zifrarik gabeko adin tarte horretan” (138. o.), ostera, ez daki zelan egiten duen neskak erakartzeko (“Zaila da jakiten zergaitik maite gaituzten”, 140 o.). Galdera horiek, gaur egungo mutikoei ere ohikoak zaizkigu, izan ere, ez baitakigu zergatik erakartzen ditugun maite gaituzten neskak eta are gutxiago, zer gertatzen zaien amodio horri amaiera emateko.
Liburuaren zehar, pertsonaiak daukan bilakaera pertsonala idazle gisa duenarekin oso loturik dago. Alta, maitale bezala eskarmentu handiagoa hartzen duen heinean, idazle bezala ere hazten da. Eleberriaren bigarren atalean (“Anna Grigorietvna”) lehenbizikoz azaltzen zaigu pertsonaia idazle gisa eta bere idazkera neska bat erakartzeko bide egokiena dela erabat konbentzituta dago (“Neska hori erakartzeko eleberri on idaztea […], eta horretan saiatu nintzen”, 39 o). Kasu honetan, Dostoievski imitatuz, neska bat nahi du eleberria idazteko lan nekeza aurrera eramateko.
Atal honetan, eskarmentu falta igertzen zaio pertsonaiari bi alderdietan, idazle eta maitale bezala. Idazteko, Borgesen “Traidore eta heroien gaia” liburuaren harira, “herrialde okupatu batera” kontakizuna egokitzea bururatzen zaio. Halere, neskari argudioa berea bailitzan aurkezten dio pertsonaiak. Hasiera batean, neska laguntzeko prest agertzen da eta, une batzuetan, liluratuta dirudi, baina azkenean, desagertu egiten da. Gainera, berak aitortzen duenez, “ez zuen besarkada gozatzeko aukerarik izan” (39 o) eta “eleberria erdi bidean zapuztu zen” (40 o). Erabateko porrota.
(...)
PD: Betiko moduen, eskerrik asko Oier-i
jueves, 15 de marzo de 2012
A las puertas de cumplir un sueño
lunes, 12 de marzo de 2012
Martxoak 12 hura
Oraindik akorduan daukat martxoak 12 hura. Buruan dut zelan klaseko arbeletan “Terrorismoaren kontra eta Konstituzioaren alde” manifestatzeko eskatzen ziguten hainbat ikaslek. Nire eskolan, PP eta Aznarren zale asko zeuden eta Gobernu horrek bota zituen gezur denak defenditzen zituzten. Ez dakit horretaz jabetu ziren, guk, aldiz, bai. Izan ere, jakin baikenekien ETAk ez zuela sarraski hori egin. Nik bezperan, Baliko atentatuen harira Al Kaedak Madrilgo trenak leherarazi zituela sutsuki defenditzen nuen. Halere, “pentsamendu bakarrak” ETA zela behin eta berriz esaten zigun. Eta guk sinistu behar…
Eskolako giroa oso nahasia zen. Jendeak dolu-xingolak Espainiako banderetan zeramatzan. Euskaldunok, ikurriña geneukan, ordea. Ez dut uste hemengo ikurra ipini nahi genuenik, baina egoerak bultzatuta solapak eskegi genituela esango nuke. Dena den, orain, zortzi urte igaro direnean, tontoarena egin genuela gero eta argiago daukat. Sofrimenduak ez dauka banderarik. Areago, nahiz eta batzuk bandera eta ideología zehatz batekin lotu nahi izan duten sofrimendua, M-11-ko biktimeen ahaide eta lagunek pairatutakoak zerikusi gutxi dauka horrekin. Enpatia eta mina norbanakooi dagokizkigun ezaugarriak dira, besterik ez.
Bilbon egin zen manifestazioaren giroa ere antzekoa zen. M-11ko sarriaskiaz baliatuz, ETAk trenak lehertu zituela, Euskadiko espainiartasuna eta Konstituzioa defendatu behar genuela irenstarazi nahi izan ziguten bai Aznarren gobernuak, bai inguruetan zebilkien lobiek (“constitucionalistas” delako horiek). Ia berrehun hildakoak ez zitzaizkien axola. Gobernuak mina bere burua legitimatzeko tresna ezinhobea zela ondo zekien. Euskaldunoi arrotz egiten ez zaigun portaera izan zen PP-rena; sofrimenduaren erabilpen utilitarioarena, hain justu. Alta, Basta Ya-ren manifestazioetan arrunt diren leloak entzuten ziren Bilbaon. Guk, ostera, Irakeko gerraren eta heriotz zigorraren kontrakoak bota genituen. Liskar inutila.
Orain, kontakizun horiek urrun ditut. Ni Breveta-ren atarian nengoen eta gaur Unibertsitatea amaitu berri dut. Gainera, nire klasean zegoen jende askorekin ez daukat inolako harremanik. Ez dakit zelan dabiltzan. Halere, ezin izango dut inoiz ahaztu zelan PPko Gobernuak mina erabili zuen bere gezurrak sinestarazteko eta horren ondorioa izan zen, nire eskolan sortu zen giro nahasi hori. Ezin izango dut ere ahaztu, zelan isiluneko minuturik egin nahi ez zutelako ikaskide bieei klasetik bota zieten, dolua adierazteko modu bakarra bailitzan. Ezta bandera putek sustatu zituzten liskar inutilak.
Oso erraz zaigu banderei errua botatzea. Halere, guk erabiltzeko daukagun erraztasuna ez dugu inoiz kontuan hartzen. Egun hartan, denok ilun itzartu ginen. Madrilekoa hurbil-hurbila zitzaigun. Gainera, bestelako terrorismoa agerian zegoen; bonbak abisatu barik ipintzen zituena, alegia. Dena den, hori ez zen nahikoa eta banderaren gerra etengabean jardun genuen. Mutu, iltzaturik geneukan herrena bota genion elkarri. Begiradak uste dugun baino askoz gehiago adierazten dute eta egun hartan inoiz baino argiago mintzo ziren.
Martxoak 12 hartan, denok oker baina arrazoia apur batekin geunden. Era batean, ez ginen konturatu minak ez daukala banderarik; baizik eta izen eta abizenak. Dolua adierazteko isildu beharrean, luze eta zabal eztabaidatu genuen atentuaren inguruan. Bakoitzak bereari eusten zion; batzuk ETA izan zela defendatzen zuten, besteok Al Qaedarena zela errua esaten genuen. Zorionez, PP eta inguruetako lobiak baino inteligenteagoak izan ginen eta, salbuespenak salbuespen, bakoitza bere nortasun ikurrekin hartaz jabetu zen. Dena den, hobeto egin genezakeela beti izango dut akorduan.