Leizaola Elkargoak euskara sustatzeko egin dituen bideo biek polemika handia sortu dute. Sexuaz baliatuz, erakundeak geure hizkuntzan ere gozatu dezakela islatu nahi izan du. Hala ere, hainbat hedabideek, El Correo eta Telecinco, kasura, kanpaina hau sexistatzat hartu dute. Aralar alderdiak ere berdina adierazi du eta ikusi beharko dugu erakunde feministak zer dioten.
Epaitu aurretik, bideoak ikustea erabaki dut. Lehengo bideoa (Mendekua) ez zait matxista iruditu, baizik eta guztiz kontrakoa. Emakumeak, gizon harroputz bien konkistak entzun ezkero, hirukote bat proposatzen die hoteltxo batean. Gizonak berotu ostean, emakumeak kalean uzten ditu mendeku gisa.
Bigarrenean ere, emakumea dugu agintari. Ikasleak euskara ikas dezalakoan, irakasleak "Euskaltegi bitxi"-ra eramaten du. Gizonak sinonimoak ez dakizkienez, gelatik kanpo paratzea ere suertatzen zaio. Baliteke, irakaslearen rola apur bat sexista izatea, ostera, gizonak nahiko ximpleak gara argiago erakusten du bideoak. Antza denez, horrek ez dauka inolako garrantzirik, sexista ez dela, alegia.
Beraz, nik ez ditut kritikak ulertzen. El Correok, prostituzioa hedatzen duen egunkariak, egiten duen salaketa lekutik kanpo dago. Baita, Telecincok egiten duena ere. Gainera, nahiko arraroa da hedabide hauek euskarari hainbeste garrantzia ematea. Bestelako interesik ote? Ez gaitezen engainatu, El Correo-k bere baitan hainbat orrialdi euskaraz argitaratu arren, euskararekiko izan duen jarrera ez da eredugarria izaten. Telecinco, zer esanik ez! Sálvame saioa emititzen duen kateak "sexismoa" salatzen duela ez dezagun ahaztu.
Aralarren kritikari buruz, zer esan? Ba ni ez nator bat. Emakumeak irudi sexuala daukala aprobetxatuz, mutilak menperatzeko gaitasuna daukala erakusten du bideoak. Horren ondorioz, emakumeak gu baino inteligenteagoak direla aditzera ematen da. Hori ulertu dut nik, behintzat. Badirudi, aldiz, emakumea erakargarria litekeela erakustea sexismoa dela. Ba ni ez nago ados, sinonimoak ez baitira.
Dena den, beste kezka etorri zait burura, erdaraz egina horrelako kritikak jasoko zituzkeen bideoak? Getafek egin zituen iragarkiak edota telebistako hainbat programa ikusi ostean, ez dut uste. Zein da arazoa, orduan? Euskara modernizatzeko tabu batzuk badaude ezarrita, oraindik. Sarrionaindiak Argian esan zuenez, "Espainolek gutaz esaten dituzten gezur batzuk asumitu ditugu", euskararen esparruan ere. Zoritxarrez, muga horiek hizkuntzaren normalizazioa moteltzen dute. Gaur ere, "gauza inportanteetaz" egiteko erdarak erabiltzen ditugu eta euskara ohitureei (bai berriak, bai zaharrak) erabat lotuta dagoela ematen du batzuetan.
Leizaola Elkargoak egin dituen bideo biak eta baita Yogurina Borobak egindakoak nahiko kutreak dira nire ustez. Euskara normalizatzeko, aldiz, gauza kutreak ere sortu behar dira euskaraz. Behin, lagun bati hizkuntza bizia izateko "Euskal Bihotzik" ezinbestekoa zitzaigula komentatu nion. Ez naiz horretaz konturatu den bakarra, izan ere, Beñat Sarasolak ere faltan somatzen zuen. Euskal erreferentziak sortuko lirateke, gainera.
Euskaldunok nahiko arraroak gara. Espaina-tik aldendu nahian gabiltzan arren, gero eta antza handiagoa daukagu geure "hegoaldeko laguneekin". Oso duinak gara, bai, baina inkesteen arabera, kate berdin- berdinak kontsumitzen ditugu. Españak sortutako Tuentiak eta abarrak erabili eta Barça-Madrid ere ikusi egiten dugu. Beraz, zergatik ez hasi, bai gauza onak, bai gauza txarrak, euskaraz egiten? Ez al da hori hizkuntza normalizatzea?
PD: Betikoa, akatsak ikusi ezkero, abisatu.
1 comentario:
Plas plas plas
Publicar un comentario